Η επόμενη μέρα της Ελλαδικής Εκκλησίας

Με τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου, έκλεισε ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της σύγχρονης Ορθόδοξης Εκκλησίας, αφού ο εκλιπών με την έντονη προσωπικότητά του και τις ενέργειες που χαρακτήρισαν τον εκκλησιαστικό του βίο, άφησε ανεξίτηλα σημάδια όχι μόνο στην Εκκλησία, αλλά και στην κοινωνία και την πολιτική. Για το έργο και την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Χριστόδουλου, θα αποφανθεί ο ιστορικός του μέλλοντος, μακρυά από οποιαδήποτε συναισθηματική φόρτιση και με το πλεονέκτημα της χρονικής αποστασιοποίησης. Η τραγική εξέλιξη και κατάληξη της πορείας της υγείας του Αρχιεπισκόπου μας υπενθυμίζει την κοινή μας μοίρα, ανεξάρτητα από τίτλους, ανθρώπινες επικλήσεις και προσευχές. Κανείς δεν έχει την δυνατότητα εκ της θέσεώς του να "συνομιλεί" άμεσα με τον Θεό και να "διαπραγματεύεται" με καλύτερους όρους το μέλλον του. Κανείς μας δεν ξέρει τι είναι αυτό (αν υπάρχει "κάτι" στην πραγματικότητα) που καθορίζει και επηρεάζει την διάρκεια, το περιεχόμενο και το τέλος της ζωής μας.
Ανεξάρτητα από την σχέση του καθενός από εμάς με την Ορθοδοξία και τον Χριστιανισμό, πρέπει να παραδεχτούμε οτι αφορούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις εξελίξεις σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Επομένως το ενδιαφέρον για τη μέρα της εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου, είναι εκ των πραγμάτων μεγάλο. Άλλωστε η ζωή συνεχίζεται και όσο θλιβερά και να είναι τα γεγονότα (η απώλεια κάθε ανθρώπου προκαλεί θλίψη), είμαστε υποχρεωμένοι να κοιτάξουμε μπροστά, στην επόμενη μέρα.
Η κοινωνική αποσάρθρωση, η γενικευμένη έκπτωση των αξιών, η έλλειψη ήθους και πνευματικότητας που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό την Ελληνική κοινωνία σήμερα, αποδεικνύει και την αποτυχία της Εκκλησίας (στο μέτρο που της αναλογεί) να εμφυσήσει μία άλλη νοοτροπία και προοπτική και να αναδείξει τα διδάγματα και τις αρετές της Χριστιανικής Πίστης. Η μισαλλοδοξία, η εκκοσμίκευση, οι προσωπικές αντιπαραθέσεις, οι οικονομικές επιδιώξεις και δοσοληψίες, τα κάθε είδους παρασκήνια, οι διχαστικές πρακτικές, οι ύποπτες συναλλαγές, η πολιτικολογία, ο εγωισμός, η έπαρση, η ανηθικότητα, η κακολογία, η χαιρεκακία, δεν πρέπει να έχουν θέση στους κόλπους της Εκκλησίας. Η εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου αποτελεί ευκαιρία για επανακαθορισμό του ρόλου και των προτεραιοτήτων της Ελλαδικής Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο. Η προσωπικότητα του εκάστοτε Προκαθήμενου της Ελλαδικής Εκκλησίας αποδεικνύεται ουσιαστική για την εικόνα της Εκκλησίας στους πιστούς, αλλά και σε όλους τους Έλληνες. Για το προφίλ λοιπόν που πρέπει να έχει ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος, ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος επισημαίνει:
"Πρέπει να έχει βαθιά αίσθηση της θέσεώς του στην Εκκλησία, ότι δεν μπορεί να εξασκεί εθναρχικό ρόλο, αφού ζούμε σε ελεύθερη και δημοκρατική χώρα, ότι πρέπει να αντιμετωπίζει τα κοινωνικά θέματα με θεολογική και εκκλησιαστική προοπτική, που είναι διάφορη από τον ρόλο των πολιτικών, ότι δεν πρέπει να ασχολείται με την εξωτερική πολιτική, ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι συγκροτημένη ως ένα αστικό κόμμα της δεκαετίας του '70, ότι πρέπει να σέβεται απόλυτα την ελευθερία των αρχιερέων και να μη μεθοδεύει λύσεις, ότι οποιαδήποτε απόφαση της Ιεραρχίας δεν συμφωνεί με την άποψή του να μην την εκλαμβάνει ως ήττα του ή, αντίθετα, ως νίκη του, ότι δεν πρέπει να στήνονται «μηχανισμοί», ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος εκλογής των αρχιερέων, ότι πρέπει να συνεργάζεται αρμονικά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ότι δεν πρέπει να βλέπει γύρω του «εχθρούς» κ.λπ. Τελικά, κατάλληλος είναι εκείνος που δεν την επιδιώκει, που κάνει την διάκριση μεταξύ του «έχειν» την εξουσία και του «είναι» ο ίδιος, όπως έλεγε ο Εριχ Φρομ".
Ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Θεόκλητος υποστηρίζει: "θέλω έναν Αρχιεπίσκοπο ο οποίος θα δώσει βάρος στα οντολογικά στοιχεία της Εκκλησίας και όχι στην επιφάνεια των δημοσίων σχέσεων. Η Εκκλησία έχει μια κοινωνική αποστολή: να δώσει στον άνθρωπο μια διάσταση υπαρξιακή στον ίδιο, για να δημιουργήσει ελπίδα, την οποία του γεννάει η αιωνιότητα. Θα πρέπει λοιπόν, χωρίς να αφήνει τον κόσμο, αλλά όχι να γίνεται κόσμος, να ζει μέσα στον κόσμο και να προσπαθεί να παρουσιάσει αυτή τη μαρτυρία".
Εύχομαι η εμπειρία των προηγούμενων ετών να "φωτίσει" τους Ιεράρχες μας και να τους οδηγήσει σε μία σώφρονα επιλογή, που να αποτελεί ένα βήμα μπροστά για την Εκκλησία αλλά και για όλους μας.

Ψευδωνυμία και ιστολόγοι

Αφορμή για να ασχοληθώ με το θέμα ψευδωνυμία και ιστολόγοι, μου έδωσε η ανάγνωση του (πολύ καλού) βιβλίου του ιστολόγου Μανώλη Ανδριωτάκη "Blogs-Ειδήσεις από το δικό μου δωμάτιο", εκδόσεις Νεφέλη (ελπίζω να μην θεωρηθεί διαφήμιση). Πρόκειται σε γενικές γραμμές για μία ολοκληρωμένη προσπάθεια καταγραφής και ανάλυσης του φαινομένου των blogs, που αν και γράφτηκε πριν 2 χρόνια, ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα και διατηρείται φρέσκο και επίκαιρο. Το βιβλίο αυτό, με έπεισε με τα επιχειρήματά του να δημοσιοποιήσω για πρώτη φορά το πραγματικό μου ονοματεπώνυμο στο ιστολόγιο. Το έπραξα θεωρώντας οτι πρόκειται για μία ουσιαστική ενέργεια που ενισχύει την αξιοπιστία των ιστολόγων και την εικόνα τους στους αναγνώστες. Για τους δύσπιστους βέβαια ένα ονοματεπώνυμο μπορεί να είναι ένα ωραιοποιημένο και αληθοφανές ψευδώνυμο. Έχουν δίκιο, και η δυσπιστία προκύπτει από την αμφιβολία που συνοδεύει ένα σχετικά νέο μέσο όπως το διαδίκτυο. Για τους βιαστικούς ένα ονοματεπώνυμο δεν δίνει ουσιαστικά στοιχεία. Είναι όμως μία αρχή κάποιος να μπορεί να συνομιλεί διαδικτυακά μαζί σου και να απευθύνεται σε σένα με το όνομά σου. Σέβομαι την επιλογή όσων ιστολόγων παραμένουν με τα ψευδώνυμά τους και το κείμενο δεν αποτελεί σε καμμία περίπτωση μομφή για αυτούς.

Για αυτό, το post θα κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση: για ποιούς λόγους κάποιος ιστολόγος θέλει να εμφανιστεί με ψευδώνυμο;
1.Γράφει για πολύ προσωπικές ιστορίες και μύχιες σκέψεις που αφορούν τον ίδιο και το στενό του περιβάλλον και δεν θα ήθελε να ανακαλύψουν όσοι τον γνωρίζουν, οτι το συγκεκριμένο περιεχόμενο εκπορεύεται από τον ίδιο. Κάποιοι μπορεί να σοκαριστούν ανακαλύπτοντας τον πραγματικό σου εαυτό ή αυστηρά προσωπικές τους καταστάσεις να δημοσιοποιούνται. Με ένα ψευδώνυμο μπορεί να αλλάξει κάποιος λίγο την ιστορία και τα ονόματα και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
2.Γράφει για "προσωπικά βιώματα" που ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας. Όσο διατηρεί την ψευδωνυμία του, μπορεί να πείσει τον αναγνώστη για τη αλήθεια των γραφομένων, αφού δεν ελέγχεται από κανένα για την αξιοπιστία τους. Αν δημοσιοποιήσει τα στοιχεία του, θα κατηγορηθεί από όσους τον γνωρίζουν ως μυθομανής. Εξαιρούνται οι αφηγήσεις που κινούνται στο χώρο της λογοτεχνίας.
3.Γράφει για καταστάσεις και γεγονότα που αφορούν τον χώρο εργασίας του, με ή δίχως καταγγελτικό στόχο. Η τακτική ορισμένων ιστολόγων που αποκαλύφθηκε η ταυτότητά τους, να σχολιάζουν αρνητικά τους εργοδότες τους ή τις συνθήκες εργασίας τους, τους κόστισε την απόλυσή τους.
4.Γράφει για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του, κάτω από συνθήκες λογοκρισίας και έλλειψης δημοκρατίας (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κίνα) ή αποκαλύπτει ένα σκάνδαλο μείζονος σημασίας ή καταγγέλει παράνομες πράξεις. Το να δημοσιοποιήσει το όνομά του, ισοδυναμεί με αυτοκτονική τάση ή μπορεί να τον μπλέξει με τη δικαιοσύνη.
5.Γράφει συνομωτικές απόψεις που μπορεί να θεωρηθούν επικίνδυνες για την ασφάλεια της χώρας. Δεν είναι οτι πιο ασφαλές, να γράφεις πώς να τοποθετήσεις μία βόμβα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως έκανε blogger στη Γερμανία ή να παροτρύνεις τον κόσμο προς την κατάλυση του κράτους, δημοσιοποιώντας τα στοιχεία σου.
6.Γράφει για άλλους βρίζοντάς τους και βγάζοντας τα απωθημένα του. Θέλει να ξεσπάσει και γνωρίζει οτι η ψευδωνυμία τον προστατεύει μέσα σε ένα χωρο που λειτουργεί χωρίς κανόνες δεοντολογίας. Πρόσφατη είναι η δικαστική περιπέτεια του Αντώνη Τσιπρόπουλου με το www.blogme.gr/, που δικάζεται αδίκως, ως παράπλευρη απώλεια της αντιπαράθεσης μεταξύ του γνωστού (εκδότη, συγγραφέα, φυσικού, τηλεπωλητή κλπ.) Δημοσθένη Λιακόπουλου και του funEL, του οποίου το ιστολόγιο ασχολούνταν αποκλειστικά και με αρνητικό-ειρωνικό τρόπο με τον Λιακόπουλο.
7.Θέλει να αποφύγει τα αρνητικά επακόλουθα της έκθεσης του εαυτού του και των προσωπικών του στοιχείων και αντιλήψεων. Η δημοσιότητα φέρνει κοντά σου πρόσωπα ευπρόσδεκτα αλλά και ανεπιθύμητα, των οποίων μπορεί να έχεις προσβάλει τις πεποιθήσεις ή την τιμή τους. Η ψευδωνυμία προστατεύει από αναπάντεχες προσωπικές αντιπαραθέσεις εκτός διαδικτύου, στην πραγματική δηλαδή και όχι στην εικονική ζωή.
8.Θέλει να συντηρήσει μία άτυπη μυστικιστική σχέση που δημιουργείται μεταξύ του ιστολόγου και των αναγνωστών του. Όσα λιγότερα στοιχεία γνωρίζεις για αυτόν που διαβάζεις και σε διαβάζει, τόσο περισσότερο εξάπτει την φαντασία σου.
9.Θέλει να διαπιστώσει αν οι ιδέες του και ο τρόπος που εκφράζεται έχουν ανταπόκριση, χωρίς προκατάλλειψη και δεδομένα. Είναι γεγονός οτι η γνώση ουσιαστικών προσωπικών δεδομένων του ιστολόγου μπορεί να μας προδιαθέσει θετικά ή αρνητικά.
10.Θέλει να αποφύγει να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά εις βάρος του δηλώσεις και σχόλια που έχει κάνει στο ιστολόγιό του, σε προσωπικό, επαγγελματικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Τα γραπτά μένουν και ενίοτε εκδικούνται.
11.Θέλει να εκφραστεί χωρίς τους περιορισμούς που πιθανώς να του δημιουργούσε η αναγνώρισή του από τους άλλους. Η ανωνυμία σε απελευθερώνει, ιδίως αν ο κοινωνικός περίγυρος δεν σου επιτρέπει αυθορμητισμό και εκφραστικότητα. Βγάζεις ένα εαυτό που δεν θα έβγαινε μέσα στα καθημερινά μικροαστικά πλαίσια.
12.Απλώς επειδή το κάνουν όλοι οι άλλοι. Έχει μείνει η συνήθεια από τον ανώνυμο σχολιασμό ή τα ψευδώνυμα στα chat και στα fora.
13.Θέλει να δημιουργήσει μία ή περισσότερες καλλιτεχνικές περσόνες. Πολλοί συγγραφείς και ποιητές ξεκίνησαν την δραστηριότητά τους ή την εμπλούτισαν με ψευδώνυμα.
14.Θεωρεί τα ιστολόγια μία μορφή αντίστασης στην καθεστυκυία τάξη, επομένως η ψευδωνυμία αποτελεί ένα όπλο στην μάχη αυτή.
15.Κάνει δωρεάν ψυχοθεραπεία. Στην ψυχανάλυση βασικά εργαλεία αποτελούν ο ελεύθερος συνειρμός (το internet προσφέρει την δυνατότητα αυτή) και η σχέση αναλυόμενου (ιστολόγου) και αναλυτή (αναγνώστη). Επίσης δεν χρειάζεται να εκτεθείς πρόσωπο με πρόσωπο με τον ψυχοθεραπευτή σου χρησιμοποιώντας το ονοματεπώνυμό σου.
16.Θέλει να γνωρίσει κόσμο. Το μυστήριο που συνοδεύει μία εικονική προσωπικότητα παραμένει αναλλοίωτο ή και ενισχύεται, όσο δεν αποκαλύπτονται σημαντικά προσωπικά στοιχεία, και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για προσωπικές συναντήσεις.
17.Θέλει να παραμείνει μοναχικός. Όσο περίεργο και να φαίνεται σε μία πρώτη ανάγνωση, η έκφραση στα ιστολόγια δεν συνεπάγεται πάντα πρόθεση κοινωνικότητας και επικοινωνίας εκτός διαδικτύου, επομένως η χρήση πραγματικών στοιχείων δεν είναι απαραίτητη.
18.Δεν έχει το θάρρος! Η μετάβαση από την ψευδωνυμία στην επωνυμία απαιτεί μία κίνηση, μία ενέργεια, μια υπέρβαση. Ορισμένοι, αν και το επιθυμούν, δεν το τολμούν.
19.Ανήκει σε μειονότητες (σεξουαλικές, εθνικές, πολιτικές, κοινωνικές) που μπορεί να αντιμετωπίζονται εχθρικά από μέρος του κοινωνικού συνόλου ή το πολιτικό σύστημα και επιζητεί την ηρεμία του και την αυτοέκφρασή του.
20.Είναι επώνυμος δημοσιογράφος με επαγγελματική δραστηριότητα, που θέλει απλώς να δημοσιοποιήσει ότι δεν του επιτρέπεται, για λόγους δεοντολογίας, στο μέσο που εργάζεται. Η αποθέωση της αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας, αλλά και του κιτρινισμού, της παραπληροφόρησης, της λασπολογιας και της προπαγάνδας σε ένα όργιο ασυδοσίας και ατιμωρησίας.
21.Το ψευδώνυμο καλύπτει εταιρικά ιστολόγια (εμπορικές και διαφημιστικές εταιρίες) που προωθούν τα προϊόντα τους με ένα εύσχημο τρόπο και φυσικά δεν θέλουν να αποκαλυφθεί η πραγματική τους ταυτότητα.
22.Η ψευδωνυμία χρησιμοποιείται σε ένα προστάδιο, κατά το οποίο ο ιστολόγος θέλει να διαπιστώσει αν το ιστολόγιο έχει μέλλον, ποιά θα είναι η εξέλιξή του και οι στόχοι του. Η χρήση πραγματικών ονομάτων σε ένα εγχείρημα που μπορεί να είναι περιστασιακό και θνησιγενές, φοβίζει.
23.Έχουμε συνηθίσει στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου όπου η ταυτότητά μας είναι το ψευδώνυμό μας. Κάποιοι ιστολόγοι παραδέχονται οτι προτιμούν να τους αποκαλούν με το ψευδώνυμό τους παρά με το πραγματικό τους όνομα!
24.Το ονοματεπώνυμο δεν είναι απαραίτητο. Σε ένα κείμενο στο οποίο ο ιστολόγος περιγράφει την καθημερινότητά του, τι θα προσφέρει η επωνυμία;
25.Το ψευδώνυμο αποτελεί το τελευταίο οχυρό ιδιωτικότητας σε ένα μέσο έκφρασης όπου εκτίθεσαι και αποκαλύπτεσαι σε μεγάλο βαθμό.

Μέχρι σήμερα για μένα ίσχυαν ορισμένα από τα προηγούμενα. Επειδή πιστεύω οτι πλέον σχεδόν κανένας λόγος δεν με δεσμεύει από τη δημοσιοποίηση του ονοματεπώνυμού μου, το πράττω σήμερα.
Παντελής Οικονόμου

Υ.Γ.Για να λυθεί οποιαδήποτε παρεξήγηση, δεν έχω καμμία συγγενική ή φιλική σχέση με τον συνονόματο πολιτικό.

Σεξουαλικότητα και παρεκκλίσεις (μέρος 3ο)

Η Ψυχιατρική για παράδειγμα, θεωρεί την Παιδοφιλία σεξουαλική παρέκκλιση με κριτήριο το κατά πόσο αυτή επηρεάζει την επαγγελματική, κοινωνική και προσωπική ζωή του ατόμου. Αν όμως κάποιος συνεχίζει τις παιδοφιλικές δραστηριότητές του χωρίς να ενοχλείται ο ίδιος σε οποιοδήποτε επίπεδο, δεν χαρακτηρίζεται πλέον παιδόφιλος;
Στο σημείο αυτό εμφανίζεται ο ρόλος του επίσημου κράτους μέσω της νομοθεσίας και καθορίζει συγκεκριμένα όρια και ποινές. Ως γενικός κανόνας, πολλές εθνικές νομοθεσίες παρεμβαίνουν σε σεξουαλικές παρεκκλίσεις που έχουν επίπτωση σε παιδιά ή εφήβους (παιδοφιλία), στην ηδονοβλεψία ή την επιδειξιμανία, στην ζωοφιλία, στην νεκροφιλία, την σεξουαλική παρενόχληση, την επίθεση ή/και την κακοποίηση σεξουαλικού χαρακτήρα. Η ηδονοβλεψία και η επιδειξιμανία αποτελούν αδίκημα όταν δεν έχει συμφωνηθεί η συγκατάθεση του ατόμου που παρακολουθείται ή παρακολουθεί αντίστοιχα. Το ίδιο συμβαίνει στο σαδομαζοχισμό όταν δεν υπάρχει αμοιβαία συγκατάθεση, οπότε και θεωρείται επιθετική πράξη.
Όπως παρατηρούμε οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις που τιμωρούνται χαρακτηρίζονται από χρήση βίας (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και κάθε μορφή παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης) ή σεξουαλική συμπεριφορά που δεν έχει την συγκατάθεση του άλλου. Η τιμωρία έχει το χαρακτήρα του σωφρονισμού. Υπαρχει όμως σωφρονισμός στις σεξουαλικές παρεκκλίσεις; Υπάρχει πιθανότητα ο παιδόφιλος βγαίνοντας από την φυλακή να είναι ένας άλλος άνθρωπος; Αν οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις θεωρούνται ψυχικές παθήσεις με ποιό τρόπο αντιμετωπίζονται;
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για την γενεσιουργό αιτία της σεξουαλικής μας συμπεριφοράς: γενετικές, ορμονικές, κοινωνικές, ψυχολογικές. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός ολοκληρώνεται σε νεαρή ηλικία και η έκφρασή του επηρεάζεται από εξωγενείς (π.χ. κοινωνικό περιβάλλον) ή ενδογενείς (π.χ. εσωτερικές απαγορεύσεις-ενοχές) παράγοντες. Παλιότερα υπήρχε η τάση η σεξουαλική παρέκκλιση να αποδίδεται σε προσωπικές εμπειρίες ή τραυματικά γεγονότα κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία, στην έξωθεν ενίσχυση ή την απαγόρευση συγκεκριμένης συμπεριφοράς, στα πλαίσια δυσπροσαρμοστικών οικογενειακών και κοινωνικών καταστασεων, ή ακόμα και σε αδυναμία χαρακτήρα!!! Όμως με την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, ενισχύεται ολοένα και περισσότερο το γενετικό και ορμονικό-νευροφυσιολογικό μοντέλο και υποβαθμίζεται το ψυχολογικό-κοινωνικό που μπορεί να θεωρηθεί συμπληρωματικό (σε κάποιο βαθμό) των άλλων. Αν λοιπόν η σεξουαλική συμπεριφορά καθορίζεται κυρίως από ένα συγκεκριμένο γενετικό υλικό που κουβαλάμε και ένα ορμονικό σύστημα που λειτουργεί εν αγνοία μας, τότε τα περιθώρια αλλαγών είναι περιορισμένα και πάντα μέσα στα ιατρικά πλαίσια. Άλλωστε οι σεξουαλικές διαταραχές συχνά συνυπάρχουν με διαταραχές προσωπικότητας, κατάχρηση ουσιών, αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές. Αν η σοβαρή κατάθλιψη είναι υπεράνω των ανθρωπίνων δυνάμεων και απαιτεί συνδυασμένη φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία της, πόσο μπορούμε να απαιτήσουμε από κάποιον να αντιμετωπίσει μόνος του την σεξουαλική του παρέκκλιση;
Με δεδομένη την αδυναμία του ατόμου σε προσωπικό επίπεδο να αλλάξει συνειδητά, αποτελεσματικά και οριστικά τον πυρήνα της σεξουαλικής του συμπεριφοράς, ερχόμαστε σε μία τρίτη παράμετρο (εκτός της ιατρικής και της νομικής) που εμπλέκεται στον ορισμό της σεξουαλικής παρέκκλισης, μία παράμετρος με υπολογίσιμη δύναμη που βασίζεται όμως ακριβώς στην απαγόρευση και στον περιορισμό: την ηθική. Η θρησκεία και η κοινωνία έχουν δικό τους αξιακό σύστημα που δεν υποκειται σε επιστημονικά δεδομένα. Το αποτέλεσμα είναι να διευρύνεται σημαντικά ο κύκλος των σεξουαλικών δραστηριοτήτων που θεωρούνται διαστροφικές.
Για τις περισσότερες θρησκείες (μεταξύ των οποίων και η Ορθόδοξη Εκκλησία) επιτρέπονται ορισμένες μόνο σεξουαλικές πρακτικές πάντα στα πλαίσια του γάμου και μόνο για αναπαραγωγικό σκοπό. Δεν έχει νόημα λοιπόν να μιλήσουμε για τις σεξουαλικές παρεκκλίσεις, όταν η θρησκεία καταδικάζει οτιδήποτε σεξουαλικό εκτός του ετεροφυλόφυλου γάμου. Για παράδειγμα η ομοφυλοφιλία (που από τις περισσότερες θρησκείες εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως παρέκκλιση) βρίσκει αποδοχή μόνο εν μέρει στους Αγγλικανούς και τους Προτεστάντες που την δέχονται στις τάξεις των ιερέων τους.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποφεύγει να μιλήσει ανοικτά για το θέμα της σεξουαλικότητας. Με το δεδομένο οτι η σάρκα είναι κατά κάποιο τρόπο η πηγή του κακού, όλες οι σεξουαλικές πρακτικές που δεν οδηγούν στην τεκνοποιία ειναι καταδικαστέες και συνδέονται με την αμαρτία. Σύμφωνα με την Εκκλησία τις σχέσεις των δύο φύλων καθορίζουν η Βίβλος, οι Κανόνες της Εκκλησίας (που καθιερώθηκαν στις Οικουμενικές Συνόδους), κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας και το Πηδάλιον.




















Το Πηδάλιον, ένας κώδικας που γράφτηκε από τον Νικόδημο τον Αγιορείτη και τον ιερομόναχο Αγάπιο το 1793, και ο οποίος χρησιμοποιείται ακόμα στην εξομολόγηση, περιέγραφε τις σεξουαλικές παρεκτροπές των πιστών και καθόριζε τις αντίστοιχες ποινές! Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος όταν είχε μιλήσει για την ομοφυλοφιλία έκανε λόγο για "κουσούρι" και η εκκλησία προσπαθεί κατά καιρούς να επιβάλλει τις απόψεις της μέσα από αποφάσεις της οργανωμένης πολιτείας. Απολαυστική είναι η συνέντευξη που είχε δώσει ο Αρχιεπίσκοπος στους schooligans για την σεξουαλικότητα και δημοσιεύθηκε τον Μάϊο του 2002.
Παράλληλα, η κοινωνία με την συλλογική ηθική επιβάλλει σιωπηρά κανόνες που ρυθμίζουν την σεξουαλική συμπεριφορά και "εξοστρακίζουν" κοινωνικά όσους την παραβιάζουν. Τα εκάστοτε εθνικά-κοινωνικά-πολιτισμικά δεδομένα, η παράδοση και η πρακτική των μελών της κοινωνίας, έχουν διαμορφώσει ένα κώδικα ηθικής συμπεριφοράς και φυσικά τα όρια του επιτρεπτού και του απαγορευμένου. Τα ταμπού (από την λέξη του Τογκό tabu, που σημαίνει απαγορευμένο ή μη επιτρεπτό) αποτελούν απαγορεύσεις για λέξεις, αντικείμενα, ενέργειες, συζητήσεις ή ανθρώπους που θεωρούνται ανεπιθύμητοι ή προκλητικοί για μία ομάδα, κουλτούρα ή κοινωνία. Ορισμένα από τα κοινωνικά ταμπού (π.χ. αιμομιξία) απαγορεύονται από την νομοθεσία και συνοδεύονται από ποινές, ενώ άλλα προκαλούν μόνο ντροπή. Πολλές από τις παραλλαγές της σεξουαλικής συμπεριφοράς (που μπορούν να οδηγήσουν και σε σεξουαλική παρέκκλιση) αποτελούν ταμπού για ένα μέρος της κοινωνίας, που όμως κατά τα άλλα είναι εθισμένη στην λογική της κλειδαρότρυπας και υποκριτικά καταδικάζει με ευκολία ως ανωμαλία αυτό που κάνει η ίδια και δεν ομολογεί. Η "τάξις και ηθική" στο μεγαλείο της.
Τα τελευταία χρόνια σημαντική είναι η συμβολή των ΜΜΕ στην διαμόρφωση νέων δεδομένων στο τοπίο της σεξουαλικότητας. Οι δημόσιες συζητήσεις, οι ενημερωτικές εκπομπές, αλλά και η κατάχρηση του σεξ σε έντυπα και τηλεοπτικά προϊόντα, έχουν θέσει την σεξουαλικότητα σε πρώτο πλάνο. Από την αποσιώπηση, φτάσαμε στην υπερβολή και στην παραμόρφωση. Τα ΜΜΕ καλύπτουν εν μέρει το υφιστάμενο έλλειμμα ενημέρωσης, μιας ενημέρωσης που θα έπρεπε να προσφέρει η πολιτεία μέσα από οργανωμένα προγράμματα Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Δυστυχώς ως χώρα εμφανίζουμε τραγική εικόνα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Παρ'ότι υπάρχει πολιτική βούληση, οι προσπάθειες δεν μεταφράζονται σε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Προφανώς ορισμένοι κύκλοι δεν επιθυμούν ή δεν θεωρούν αναγκαίο, οι νέες γενιές να γνωρίζουν το σώμα τους, τη λειτουργία του σε σχέση με την σεξουαλικότητα και την ανεκτικότητα που συνεπάγεται η ποικιλομορφία της σεξουαλικής συμπεριφοράς. Δεν μπορούμε να συζητήσουμε για την σεξουαλικές παρεκκλίσεις, αν δεν γνωρίζουμε την ίδια την σεξουαλική λειτουργία και τις παραλλαγές της. Φαίνεται πάντως οτι ελπίδες δίνει η πληροφορία οτι από τη σχολική χρονιά 2008-2009 θα διδάσκεται στα δημοτικά ή/και στα γυμνάσια της χώρας μάθημα σεξουαλικής αγωγής, σύμφωνα με τον Θάνο Ασκητή, πρόεδρο του Ινστιτουτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, αφού έχει ολοκληρωθεί η συγγραφή βιβλίων που θα απευθύνονται σε παιδιά 6 έως 12 χρόνων.
Πρέπει λοιπόν να απενοχοποιήσουμε επιτέλους την σεξουαλικότητα μέσα από την γνώση και να δεχθούμε τα όρια που βάζει η επιστήμη και ο νόμος. Όσο η σεξουαλικότητα κινείται σε πλαίσια που δεν καταπατώνται τα σεξουαλικά και γενικότερα τα ανθρώπινα δικαιώματα και δεν επιβαρύνει την επαγγελματική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή του ατόμου ώστε να θεωρηθεί παθολογική, οποιαδήποτε σεξουαλική πρακτική είναι ευπρόσδεκτη, ελεύθερη και θεμιτή, στα πλαίσια των σεξουαλικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.


Υ.Γ.Είναι εύκολο να καταδικάζει κανείς όσους εμφανιζουν σεξουαλικές παρεκκλίσεις και ακόμα πιο εύκολο όταν αυτές οδηγούν σε παράνομες και αποτρόπαιες πράξεις. Η θεραπευτική αντιμετώπιση των παραφιλιών με παρεμβάσεις σε ορμονικό και νευροφυσιολογικό επίπεδο (εκτός των ψυχολογικών θεραπειών), αποδεικνύει την πολυπλοκότητα του προβλήματος. Δεν παρουσίασα αναλυτικά τις αιτίες των καταστάσεων αυτών, γιατί θα κούραζα με υπερβολικές λεπτομέρειες, αλλά είναι στις προθέσεις μου να αναλύσω κάποια στιγμή τι καθορίζει την σεξουαλικότητά μας και την συμπεριφορά μας.

Σεξουαλικότητα και παρεκκλίσεις (μέρος 2ο)

Δύο βιβλία του Άλφρεντ Κινσευ (1894-1953) που περιλαμβάνονται στα περίφημα Kinsey Reports, το Sexual Behavior in the Human Male (1948) και το Sexual Behavior in the Human Female (1953) πραγματεύονται την ανθρώπινη σεξουαλικότητα. Άνθρωπος με σεξουαλικές ανησυχίες και ιδιαιτερότητες και ο ίδιος, αναζήτησε την αλήθεια γύρω από την σεξουαλικότητα και τα πραγματικά ποσοστά των σεξουαλικών διαφοροποιήσεων και κατέληξε στη διαπίστωση οτι οι ομοφυλόφιλοι αποτελούν το 10% του πληθυσμού. Το σημαντικότερο όμως ήταν οτι για τον Κίνσευ δεν υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικοί πληθυσμοί, ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι. Για το λόγο αυτό επινόησε την ομώνυμη κλίμακα, στην οποία βαθμολογούνταν με 0 ο καθαρος ετεροφυλόφυλος και με 6 ο καθαρός ομοφυλόφιλος. Το 1 θεωρούνταν κυρίως ετεροφυλόφιλοι και με τυχαίες ομοφυλοφιλικές επαφές, το 2 κυρίως ετεροφυλόφιλοι και περισσότερο από τυχαία ομοφυλόφιλοι, το 3 ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι στον ίδιο βαθμό, ενώ το 4 και το 5 αντιστοιχούσε στο 2 και το 1 αλλά με την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά προεξάρχουσα. Υπήρχε και η κατηγορία Χ (αργότερα 7) για όσους δεν είχαν σεξουαλική επιθυμία. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα οτι περίπου το 46% των ανδρών αντέδρασε σεξουαλικά σε άτομα και των δύο φύλων κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής τους, ενώ το 37% είχε τουλάχιστον μία ομοφυλοφιλική εμπειρία (στις γυναίκες το ποσοστό τους σε σχέση με αντίστοιχες εμπειρίες που κατέληξαν σε οργασμό ήταν 13%). Το βαθμό 3 (ίση ετεροφυλόφιλη και ομοφυλόφιλη συμπεριφορά) έδωσε το 11,6% των ανδρών και το 4-7% των γυναικών, ενώ τους βαθμούς 4 και 5 έδωσαν το 10% των ανδρών και το 2-6% των γυναικών.

Μετά την παράθεση των χρήσιμων στατιστικών στοιχείων για την ομοφυλοφιλία και την αμφιφυλοφιλία και την υπενθύμιση οτι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί για την Ψυχιατρική σεξουαλική παρέκκλιση, ας πάμε στις πραγματικές παρεκκλίσεις.
Οι σεξουαλικές διαταραχές γενικά, περιλαμβάνουν τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, όπου η λειτουργικότητα είναι διαταραγμένη (π.χ. ανοργασμία, διαταραχή στύσης) και τις σεξουαλικές παρεκκλίσεις, όπου ενώ η λειτουργικότητα είναι φυσιολογική, το αντικείμενο του πόθου δεν είναι ο ερωτικός σύντροφος, αλλά ασυνήθιστες πρακτικές και φαντασιώσεις (παραφιλίες). Οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις παλιότερα ονομάζονταν σεξουαλικές διαστροφές.
Το Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV) μας δίνει τις κατηγορίες και τους ορισμούς:
1.Φετιχισμός (αντικειμενοφιλία): η χρησιμοποίηση κάποιου άψυχου αντικειμένου για την επίτευξη σεξουαλικής διέγερσης και ικανοποίησης (π.χ. ενδύματα ή υποδήματα, πλαστικά λαστιχένια ή δερμάτινα αντικείμενα). Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται απλά για να επαυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση που επιτυγχάνεται με συνηθισμένους τρόπους (π.χ. όταν ο/η σύντροφος φορά ένα συγκεκριμένο ρούχο). Παραλλαγή αποτελεί η φετιχιστική παρενδυσία (το ντύσιμο με ρούχα του αντίθετου φύλου με στόχου τη σεξουαλική διέγερση και τη δημιουργία εικόνας ατόμου του αντίθετου φύλου).
2.Επιδειξιομανία: η υποτροπιάζουσα ή επίμονη τάση του ατόμου να εκθέτει τα γεννητικά του όργανα σε ξένους (συνήθως του αντίθετου φύλου) ή σε άτομα σε δημόσιους χώρους, χωρίς να προκαλεί ή να στοχεύει σε στενότερη επαφή. Συνήθως, αλλά όχι πάντοτε υπάρχει σεξουαλική διέγερση κατά το χρόνο της έκθεσης και η πράξη συχνά ακολουθείται από αυνανισμό.
3.Ηδονοβλεψία: η υποτροπιάζουσα και επίμονη τάση του ατόμου να παρακολουθεί ερωτικές περιπτύξεις άλλων ατόμων, ή άλλη συναφή συμπεριφορά όπως το γδύσιμο, εν αγνοία των άλλων ατόμων. Ο ηδονοβλεψίας διεγείρεται σεξουαλικά και συνήθως αυτοϊκανοποιείται.
4.Παιδοφιλία: η σεξουαλική προτίμηση για παιδιά, αγόρια, κορίτσια ή και τα δύο, προεφηβικής ή πρώιμης εφηβικής ηλικίας.
5.Σαδομαζοχισμός: η προτίμηση για τις σεξουαλικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν πρόκληση πόνου, εξευτελισμούς ή υποδούλωση. Αν το άτομο προτιμά να είναι ο δέκτης μιας τέτοιας συμπεριφοράς, τότε η διαταραχή ονομάζεται μαζοχισμός. Στην αντίθετη περίπτωση ονομάζεται σαδισμός. Συχνά ένα άτομο διεγείρεται σεξουαλικά τόσο από σαδιστικές όσο και από μαζοχιστικές δραστηριότητες.
6.Λοιπές σεξουαλικές παρεκκλίσεις: η τηλεφωνική κοπρολαλία, η εφαψιομανία, η ζωοφιλία, η υποξιφιλία (ασφυξιοφιλία), η εφαψιομανία, η νεκροφιλία, η κοπροφιλία, η ουροφιλία, η κλυσμαφιλία. Στην υποξιφιλία υπάρχει σεξουαλική διέγερση με στέρηση οξυγόνου. Πρόκειται για επικίνδυνη σεξουαλική πρακτική και πρόσφατο είναι το δυσάρεστο περιστατικό του εφήβου στη Βόρειο Ελλάδα.
Ορισμένες φορές εμφανίζονται περισσότερες από μια σεξουαλικές παρεκκλίσεις σε ένα άτομο, χωρίς καμμιά να είναι η κύρια.

Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός οτι για να επιβεβαιωθεί η σεξουαλική παρέκκλιση και να θεωρηθεί ψυχιατρική πάθηση που απαιτεί θεραπεία, απαιτούνται δύο απαραιτητες προϋποθέσεις:
α.Να διαρκεί για περισσότερο από 6 μήνες
β.Να προκαλεί σοβαρή δυσφορία ή διαταραχή στη κοινωνική και επαγγελματική ζωή ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου, λόγω των φαντασιώσεων, των παρορμήσεων και της συμπεριφοράς.
Αν το β δεν υφίσταται, τότε μιλούμε για απλή παραλλαγή της σεξουαλικής συμπεριφοράς και όχι για σεξουαλική παρέκκλιση!

Οι σεξουαλικές παρεκλίσεις αφορούν κυρίως τους άνδρες, αλλά όχι μόνο αυτούς (τους λόγους θα εξηγήσουμε στη συνέχεια). Η ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης & Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης μας δίνει ενδιαφέροντα στοιχεία κυρίως για τα ποσοστά των σεξουαλικών παραλλαγών (και όχι απαραίτητα των παρεκκλίσεων) στο γενικό πληθυσμό.
Για την ηδονοβλεψία, το σεξουαλικό ενδιαφέρον για παρακολούθηση γυμνής γυναίκας ή άνδρα δεν θα πρέπει να θεωρείται παρέκκλιση, αφού πρόκειται για ένα αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι της σεξουαλικής διεργασίας. Έρευνα σε γενικό πληθυσμό έδειξε ότι το 50% των ανδρών έχουν τη φαντασίωση να παρακολουθούν άλλους σε σεξουαλική δράση (Crepault & Couture, 1980). Άλλη έρευνα σε άρρενες μαθητές κολλεγίου έδειξε ότι το 53% είχε κάποιο ηδονοβλεπτικό ενδιαφέρον και το 42% κάποια ηδονοβλεπτική δραστηριότητα (Templeman & Stinnett, 1991). Έχοντας υπόψιν την ήπια μορφή με την οποία εμφανίζεται η σεξουαλική διαστροφή στις γυναίκες, καθώς και την πολιτισμική ανοχή στα γυναικεία ισοδύναμα των παραφιλικών δραστηριοτήτων, ο Meyer (1995, σελ. 1346), υποστήριξε χαρακτηριστικά ότι, "εάν ένας άνδρας σταματήσει σε ένα παράθυρο για να παρακολουθήσει μία γυναίκα να γδύνεται, θα συλληφθεί για ηδονοβλεψία, ενώ αν μία γυναίκα κάνει το ίδιο για να παρακολουθήσει έναν άνδρα να γδύνεται, τότε ο άνδρας θα συλληφθεί σαν επιδειξίας"!
Για τον μαζοχισμό μετά από ανασκόπηση αρκετών ερευνών, ο Baumeister (1989) υπολόγισε ότι 5-10% του πληθυσμού έχει εμπλακεί σε κάποια μορφή μαζοχιστικού σεξουαλικού παιγνιδιού, και τουλάχιστον διπλάσιοι έχουν παρόμοιες φαντασιώσεις. Υπολογίζεται όμως ότι το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιεί τον μαζοχισμό σαν αποκλειστική πηγή σεξουαλικής ευχαρίστησης δεν ξεπερνά το 1%. Το 1926 ο Sadger παρατήρησε μία συχνή σύνδεση μεταξύ ομοφυλοφιλίας και μαζοχισμού. Το 1977 ο Spengler διαπίστωσε οτι το 38% των αποκλειστικώς ομοφυλόφιλων είναι σαδομαζοχιστές.
Για τον σαδισμό ο Κίνσευ με τους συνεργάτες του (1953), βρήκαν ότι το 3-12% των γυναικών και το 10-20% των ανδρών δείχνουν να διεγείρονται σε σαδομαζοχιστικού τύπου διηγήσεις. Οι Crepault & Couture (1980), μελετώντας άνδρες γενικού πληθυσμού βρήκαν ότι το 15% είχαν φαντασιώσεις κακοποίησης γυναίκας και το 10,7% φαντασιώσεις να χτυπούν γυναίκα. Οι Arndt et al (1985), βρήκαν ότι το ένα τρίτο των γυναικών και το ήμισυ των ανδρών είχαν σεξουαλικές φαντασιώσεις να δένουν τον/την σύντροφό τους, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν αυτές οι συμπεριφορές αφορούν προτίμηση ή απλώς είναι μέρος ενός σεξουαλικού ρεπερτορίου δραστηριοτήτων που συμβαίνουν ενίοτε. Επιπλέον, βρέθηκε ότι το 5% των ανδρών και το 2% των γυναικών ανέφεραν ότι έπαιρναν σεξουαλική ικανοποίηση προκαλώντας πόνο (Hunt, 1974).
Για τον φετιχισμό ο Ψυχίατρος Ορέστης Γιωτάκος μας ενημερώνει οτι οι Gosselin & Wilson (1980), βρήκαν ότι φετιχιστικές φαντασιώσεις υπήρχαν στο 18% των φυσιολογικών ατόμων και στο 60% περίπου του δείγματος των παραφιλικών, ως συνυπάρχουσα παρέκκλιση.
Αν για το σαδομαζοχισμό και τον φετιχισμό υπάρχει ανοχή και αποδοχή της σεξουαλικής διαφορετικότητας, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο για άλλες παραφιλίες στις οποίες καταπατούνται στοιχειώδη δικαιώματα και διαπράτονται αδικήματα όπως στην παιδοφιλία για την οποία σημαντικά συμπεράσματα βγαίνουν από την παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Geneva, 2002), η παιδική σεξουαλική κακοποίηση αφορά το 10-25% των κοριτσιών και το 5-10% των αγοριών! Σεξουαλικές φαντασιώσεις που περιλαμβάνουν παιδιά δηλώνει το 4-9% των ανδρών!
Όμως για την ολοκληρωμένη μελέτη των σεξουαλικών παρεκκλίσεων η Ψυχιατρική δεν μας καλύπτει πλήρως...

(τα τελικά συμπεράσματα στο τρίτο και τελευταίο μέρος)

Σεξουαλικότητα και παρεκκλίσεις (μέρος 1ο)

Η ανθρώπινη διάσταση των τελευταίων δραματικών πολιτικών γεγονότων και η αντιμετώπισή της από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και ιδίως από πολλούς δημοσιογράφους με την λογική της κοινωνικής κριτικής, με παρακίνησε να γράψω για το θέμα και να βάλω τα πράγματα στην σωστή τους διάσταση. Υπάρχει πολλή υποκρισία και άγνοια γύρω από τα ζητήματα της σεξουαλικότητας, ωστε η υπενθύμιση κάποιων στοιχείων είναι επιβεβλημένη.
Το τι είναι παραδεκτό και φυσιολογικό γύρω από το σεξ, εξαρτάται από τα πλαίσια και την χρονική συγκυρία που το εξετάζουμε. Γιατί είναι διαφορετικές οι αφετηρίες της θρησκείας, της κοινωνίας, του νομικού κόσμου και της Ιατρικής. Αυτή η διαφορετική αντίληψη των διαφόρων φορέων εξουσίας (γιατί εξουσία κατέχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο), οδηγεί σε σχιζοφρενικά αποτελέσματα, αφού καθένας μας προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στα διαφορετικά και αντικρουόμενα στοιχεία και δεδομένα που επικαλούνται.
Πριν όμως καταλήξουμε στο τι είναι φυσιολογικό στην σεξουαλικότητα, πρέπει να ορίσουμε τι είναι γενικά φυσιολογικό.
Υπάρχουν λοιπόν 5 διαφορετικοί τύποι φυσιολογικού:
1.Το ιδανικό φυσιολογικό, αυτό που είναι ισοδύναμο με το τέλειο και το ιδεατό, και το οποίο δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.
2.Το κοινωνικά φυσιολογικό. Η κοινωνία καθορίζει τους κανόνες της και βάζει τα όριά της. Ότι βρίσκεται έξω από αυτά τα όρια, θεωρείται μη φυσιολογικό ή ανώμαλο. Οι κανόνες και τα όρια μεταβάλλονται με το πέρασμα του χρόνου και την εξέλιξη της εκάστοτε κοινωνίας, ώστε κάτι που ήταν αφύσικο παλιότερα, σήμερα να είναι πιθανώς αποδεκτό. Για παράδειγμα στο παρελθόν άνθρωποι με σεξουαλικές παρεκκλίσεις καταδικάζονταν από την κοινωνία σε φυλάκιση, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα. Μπορεί το κοινωνικά φυσιολογικό (ή αποδεκτό με την έννοια της συχνότητας) να μην είναι αποδεκτό σε κρατικό επίπεδο. Η επισημοποίηση των ορίων που θέτει η επίσημη εξουσία γίνεται με την εκάστοτε νομοθεσία. Έτσι μόλις το 1967 ψηφίστηκε στο Βρεττανικό Κοινοβούλιο το Sexual Offences Act, που αποποινικοποιούσε τις ιδιωτικές ομοφυλόφιλες σεξουαλικές πράξεις!
3.Το ηθικά φυσιολογικό. Η ηθική καθορίζεται από την θρησκεία, τα φιλοσοφικά ή άλλα ηθικά συστήματα αξιών και είναι σε άμεση σύνδεση με την κοινωνία. Η ηθική επηρεάζει την κοινωνία και η κοινωνία μεταβάλλει τους ηθικούς κανόνες (σύνδεση του κοινωνικά φυσιολογικού με το ηθικά φυσιολογικό). Όπου το αξιακό σύστημα είναι παγιωμένο, τα περιθώρια αλλαγών και προσαρμογών σε νέα δεδομένα είναι περιορισμένα, όπως συμβαίνει στη θρησκεία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία (π.χ.φιλοσοφία).
4.Το στατιστικά φυσιολογικό. Φυσιολογικό θεωρείται αυτό που εμφανίζεται συχνότερα και ανώμαλο ή αφύσικο αυτό που σπανίζει. Πολλα βιολογικά μεγέθη χαρακτηρίζονται από ένα μέσο όρο, γύρω από τον οποίο κινείται η πλειοψηφία, και από τα άκρα προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση, που αντιστοιχούν στο στατιστικά αφύσικο. Το ύψος, το βάρος, η ευφυία είναι μερικά παραδείγματα. Πόσο φυσιολογικός από στατιστική άποψη είναι ένας άνθρωπος 2 μέτρων και 40 εκατοστών ή 300 κιλών;
5.Το κλινικά και πρακτικά φυσιολογικό. Πρόκειται για ότι κινείται σε πλαίσια όπου δεν δημιουργεί πρακτικό πρόβλημα σε όσους εμπλέκονται, τόσο σε αυτόν ή αυτούς που ελέγχεται η συμπεριφορά τους ή οι πράξεις τους, όσο και και σε αυτούς που την υφίστανται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τομέας της Ψυχιατρικής, ο οποίος καθορίζει το φυσιολογικό μέσα στα πλαίσια της Ιατρικής επιστήμης και της παθολογίας.
Από τις διαφορετικές προσεγγίσεις στον ορισμό του φυσιολογικού διαφαίνεται και η πολυπλοκότητα του θέματος. Επαφίεται στην νοημοσύνη, στην γνώση και την ιδιοσυγκρασία του καθενός μας, να επιλέξει συνειδητά ποιό από όλα τα παραπάνω θα αποτελέσει πυξίδα στην καθημερινή του κρίση.
Επειδη η σεξουαλικότητα αφορά κατ'εξοχήν μια βιολογική λειτουργία που υπερβαίνει τις εκάστοτε κοινωνικές δομές, δεν υπάρχει καλύτερη αρχή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

O ΠΟΥ τονίζει οτι “η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της προσωπικότητας του καθενός μας: άντρα, γυναίκας, παιδιού. Είναι μία βασική ανάγκη και στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης που δεν μπορεί να διαχωριστεί από άλλες εκφάνσεις της ζωής" (World Health Organization, 1975). Επίσης "η σεξουαλικότητα επηρεάζει σκέψεις, συναισθήματα, πράξεις και ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις και επομένως την ψυχική και σωματική υγεία. Από τη στιγμή που η υγεία είναι ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, έτσι και η σεξουαλική υγεία επισης αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα."
Τα σεξουαλικά δικαιώματα είναι θεμελιώδη και οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν περιγραφεί στην "Διακήρυξη των Σεξουαλικών Δικαιωμάτων" ("Declaration of Sexual Rights"). Η διακήρυξη που έχει υιοθετηθεί από τον ΠΟΥ, περιλαμβάνει:
1.Το δικαίωμα στην σεξουαλική ελευθερία
2.Το δικαίωμα στην σεξουαλική αυτονομία, ακεραιότητα και ασφάλεια του σώματος
3.Το δικαίωμα στην σεξουαλική ιδιωτικότητα (αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα για προσωπικές αποφάσεις και συμπεριφορές γύρω από την σεξουαλικότητα, όσο αυτές δεν καταπατούν τα σεξουαλικά δικαιώματα των άλλων)
4.Το δικαίωμα της σεξουαλικής ισότητας
5.Το δικαίωμα στην σεξουαλική απόλαυση
6.Το δικαίωμα στην συναισθηματική σεξουαλική έκφραση
7.Το δικαίωμα στην ελεύθερη δημιουργία σεξουαλικών σχέσεων
8.Το δικαίωμα για ελεύθερες και υπεύθυνες επιλογές αναπαραγωγής
9.Το δικαίωμα στην σεξουαλική ενημέρωση που βασίζεται σε επιστημονικές έρευνες
10.Το δικαίωμα στην ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση
11.Το δικαίωμα στην χρήση υπηρεσιών υγείας σχετικές με την σεξουαλικότητα.
Επίσης η διακήρυξη αναφέρεται στις σεξουαλικές σχέσεις που βασίζονται στην συναίνεση (και οι οποίες δεν πρέπει να επιβάλλονται με την χρήση βίας ή μή φυσικής δύναμης).

Εκτός όμως από τα δικαιώματα που συνοδεύουν την σεξουαλικότητα, υπάρχουν και οι αναγκαίοι περιορισμοί, που πηγάζουν από την παραβίαση των δικαιωμάτων αυτών. Η σεξουαλικότητα αποτελεί μία από τις βασικές ανθρώπινες ορμές και ανάγκες (όπως είναι η πείνα ή ο ύπνος), και συνδέεται επομένως με το ένστικτο και την επιθετικότητα. Αυτήν την επιθετικότητα η κοινωνία προσπάθησε να χαλιναγωγήσει, θεσπίζοντας νόμους που καταδίκαζαν συγκεκριμένες σεξουαλικές πρακτικές, όπως ο βιασμός (νόμοι Χαμουραμπί, Νόμοι Γόρτυνος, αλλά και σύγχρονοι νόμοι). Η θρησκεία από την δική της πλευρά, καθόρισε τους δικούς της ηθικούς κανόνες που προκύπτουν είτε άμεσα από τα ιερά της κείμενα ("ού μοιχεύσεις"), είτε από την ανθρώπινη ερμηνεία τους, ώστε να εξειδικεύεται σε θέματα που τα ιερά κείμενα δεν καλύπτουν (καταδίκη του αυνανισμού ή των προγαμιαίων σχέσεων, "Πηδάλιον"). Το πόσο οι απόψεις της οργανωμένης κοινωνίας ή της θρησκείας γίνονται αποδεκτές στην πράξη και πόσο οι προσπάθειες τους για "ομαλοποίηση" απέδωσαν καρπούς, το αποδεικνύει η ίδια η ιστορία του ανθρώπου και των παθών του.
Η μεγάλη αλλαγή προέκυψε όταν, τους τελευταίους κυρίως αιώνες, η Ιατρική επιστήμη προσπάθησε να καθορίσει τις παραλλαγές της σεξουαλικής συμπεριφοράς με έναν επιστημονικό τρόπο και να οριοθετήσει το φυσιολογικό από το αφύσικο (ή διαστροφικό). Αυτό συνέβει σε εποχές (18ος αιώνας) που η κοινωνια προσπάθησε να περιορίσει την σεξουαλικότητα (Πουριτανισμός) και εν μέρει κατάφερε να το επιβάλλει και στην επιστήμη. Όσο όμως περνούσαν τα χρόνια, τόσο περισσότερο η επιστήμη κατόρθωνε να απεμπλακεί από την άποψη της κοινωνίας ή της θρησκείας, για να φτάσουμε στην προσπάθεια ερμηνείας της σεξουαλικότητας με ψυχολογικούς όρους από τον Σιγκμουντ Φρόυντ στις αρχές του 20ου αιώνα. Κατά την δεκαετία του 1960 στον δυτικό κόσμο παρατηρήθηκε μια έκρηξη ελευθερίας στην έκφραση της σεξουαλικότητας, που ονομάστηκε "σεξουαλική επανάσταση". Τίποτα πια δεν θα ήταν ίδιο. Σεξουαλικές πρακτικές που καταπιέζονταν επί αιώνες και χαρακτηρίζονταν ανώμαλες, πλέον απομυθοποιήθηκαν και αποκαταστάθηκαν. Η ντροπή που συνόδευε την ενοχή μειώθηκε δραματικά. Κατά την ίδια χρονική περίοδο εμφανίστηκε και το κίνημα του φεμινισμού, που έδωσε ώθηση στην πραγματική ισότητα των δύο φύλων. Παράλληλα με την σεξουαλική απελευθέρωση, αυξήθηκε η κοινωνική ανεκτικότητα στο διαφορετικό και όχι μόνο σε σεξουαλικό επίπεδο. Στις πρόσφατες δεκαετίες και με το δεδομένο της σεξουαλικής επανάστασης, επανακαθορίστηκαν τα όρια της σεξουαλικότητας και μεταβλήθηκαν σημαντικά οι σεξουαλικές πεποιθήσεις και τα ήθη. Δυστυχώς η εμφάνιση του AIDS και η γενικότερη συντηρητικοποίηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αλλοίωσαν εν μέρει τις σχετιζόμενες με το σεξ σημαντικές κοινωνικές αλλαγές.
Τα όρια του φυσιολογικού και του παθολογικού, σε ιατρικό επίπεδο καθορίζει κατά καιρούς η Ψυχιατρική με βάση τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα [Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV) και Δέκατη Αναθεώρηση της Διεθνούς Στατιστικής ταξινόμησης των Νόσων και των Σχετικών Προβλημάτων Υγείας (ICD-10)]. Για παράδειγμα, παλιότερα η ομοφυλοφιλία θεωρούνταν διαταραχή, ενώ σήμερα παρουσιάζεται ως απλή σεξουαλική παραλλαγή και επιλογή. Το 1973 η Αμερικανικη Ενωση Ψυχιατρων (American Psychiatric Association), και το 1975 η Αμερικανικη Ενωση Ψυχολογων (American Psychological Association), επικυρωσαν την σπουδαιοτητα των αποτελεσματων της συγχρονης ερευνας, διαγραφοντας την "ομοφυλοφιλια" απο τους καταλογους τους των ψυχικων ασθενειων και συναισθηματικων διαταραχων. Άλλωστε στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σαφής διαφοροποίηση ανάμεσα στην ετεροφυλοφιλία και την ομοφυλοφιλία, αφού μία σημαντική μειοψηφία του πληθυσμού κινείται στα πλαίσια της αμφιφυλοφυλίας (bisexuality). Σημαντική για αυτό το εύρημα υπήρξε η πρωτοπόρα έρευνα που διενήργησε ο βιολόγος Άλφρεντ Κίνσευ, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της σεξολογίας.

(συνεχίζεται)

Μία νέα αρχή

Ένα καινούργιο ημερολογιακό έτος έχει ξεκινήσει. Συνδυάζεται με ένα συμβολικό εορτασμό που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ρώμη, όταν το 153 π.Χ. καθιερώθηκε η 1η μέρα του Ιανουαρίου ως η αρχή μιάς καινούργιας χρονιάς. Μέχρι τότε το έτος ξεκινούσε είτε με την έναρξη της άνοιξης (Βαβυλώνιοι), είτε με τον εορτασμό του χειμερινού ηλιοστασίου, ημερομηνία που χαρακτηριζόταν από την μικρότερη διάρκεια της ημέρας και αποτελούσε την αρχή της πορείας προς την άνοιξη και το φώς (Αρχαίοι Έλληνες, Αιγύπτιοι, Πέρσες, Φοίνικες). Το Ρωμαϊκό ημερολόγιο είχε καθορίσει αρχικώς την 1η Μαρτίου ως την απαρχή του νέου έτους, αλλά η ημερομηνία άλλαξε (1η Ιανουαρίου) το 153 π.Χ. με την ευκαιρία της εκλογής των υπάτων (αρχόντων), των οποίων η θητεία διαρκούσε ένα έτος. Η πρώτη Ιανουαρίου ως έναρξη του έτους καθιερώθηκε οριστικά στα χρόνια του Ιουλίου Καίσαρα (46 π.Χ.), με τον συγχρονισμό που επέφερε το Ιουλιανό ημερολόγιο. Όμως στη συνέχεια ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς την 1η Ιανουαρίου, δέχθηκε την σθεναρή αντίδραση της εκκλησίας που θεώρησε το έθιμο παγανιστικό, για να φτάσουμε το 1582 με την εφαρμογή του Γρηγοριανού ημερολογίου, στην επίσημη καθιέρωση της Πρωτοχρονιάς και την αποδοχή της από την Καθολική εκκλησία, ενώ οι Προτεστάντες ακολούθησαν αργότερα. Όσοι βέβαια ακολουθούν ακόμα το Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά στις 14 Ιανουαρίου. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η Πρωτοχρονιά συνδυάζεται με τον εορτασμό του Αγίου Βασιλείου και την περιτομή του Χριστού (η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά πάντως εορτάζεται την πρώτη Σεπτεμβρίου, την αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους).
Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς σηματοδοτεί μία νέα αρχή. 'Ονειρα, προσδοκίες, σχέδια που δεν πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο χρόνο, περιμένουν την υλοποίησή τους φέτος. Δυσάρεστα και ευχάριστα γεγονότα που συνέβησαν το 2007, επηρέασαν λίγο-πολύ την ζωή μας και τις προτεραιότητές μας. Στην πραγματικότητα η αλλαγή του χρόνου είναι και αυτή ένα ακόμα φαινόμενο κυκλικότητας και επανάληψης, γέννησης, θανάτου και αναγέννησης. Όλη η ζωή μας κάνει κύκλους, επιστρέφοντας συχνά σε σημεία αφετηριών με κέρδος την πολύτιμη εμπειρία που προσφέρει ο χρόνος. Αρκεί να γυρίσουμε στην αντίστοιχη ημέρα της περυσινής χρονιάς και να θυμηθούμε με ποιές προσδοκίες ξεκινούσαμε το 2007 και τι καταφέραμε να πετύχουμε τελικά μέχρι να αυτό να ολοκληρωθεί. Αυτές οι ημέρες δίνουν την ευκαιρία και το χρόνο σε όλους μας να κάνουμε ένα ουσιαστικό προσωπικό απολογισμό. Να διαπιστώσουμε ποιά λάθη κάναμε, ώστε να μην τα επαναλάβουμε. Να βάλουμε νέους στόχους, πιο φιλόδοξους, πιο ουσιαστικούς αλλά και πιο ρεαλιστικούς, ώστε στο τέλος του 2008 να μπορούμε να δηλώσουμε οτι κάναμε "ένα βήμα μπροστά".
Καλή χρονιά σε όλους.