Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2008

Σεξουαλικότητα και παρεκκλίσεις (μέρος 2ο)

Δύο βιβλία του Άλφρεντ Κινσευ (1894-1953) που περιλαμβάνονται στα περίφημα Kinsey Reports, το Sexual Behavior in the Human Male (1948) και το Sexual Behavior in the Human Female (1953) πραγματεύονται την ανθρώπινη σεξουαλικότητα. Άνθρωπος με σεξουαλικές ανησυχίες και ιδιαιτερότητες και ο ίδιος, αναζήτησε την αλήθεια γύρω από την σεξουαλικότητα και τα πραγματικά ποσοστά των σεξουαλικών διαφοροποιήσεων και κατέληξε στη διαπίστωση οτι οι ομοφυλόφιλοι αποτελούν το 10% του πληθυσμού. Το σημαντικότερο όμως ήταν οτι για τον Κίνσευ δεν υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικοί πληθυσμοί, ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι. Για το λόγο αυτό επινόησε την ομώνυμη κλίμακα, στην οποία βαθμολογούνταν με 0 ο καθαρος ετεροφυλόφυλος και με 6 ο καθαρός ομοφυλόφιλος. Το 1 θεωρούνταν κυρίως ετεροφυλόφιλοι και με τυχαίες ομοφυλοφιλικές επαφές, το 2 κυρίως ετεροφυλόφιλοι και περισσότερο από τυχαία ομοφυλόφιλοι, το 3 ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι στον ίδιο βαθμό, ενώ το 4 και το 5 αντιστοιχούσε στο 2 και το 1 αλλά με την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά προεξάρχουσα. Υπήρχε και η κατηγορία Χ (αργότερα 7) για όσους δεν είχαν σεξουαλική επιθυμία. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα οτι περίπου το 46% των ανδρών αντέδρασε σεξουαλικά σε άτομα και των δύο φύλων κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής τους, ενώ το 37% είχε τουλάχιστον μία ομοφυλοφιλική εμπειρία (στις γυναίκες το ποσοστό τους σε σχέση με αντίστοιχες εμπειρίες που κατέληξαν σε οργασμό ήταν 13%). Το βαθμό 3 (ίση ετεροφυλόφιλη και ομοφυλόφιλη συμπεριφορά) έδωσε το 11,6% των ανδρών και το 4-7% των γυναικών, ενώ τους βαθμούς 4 και 5 έδωσαν το 10% των ανδρών και το 2-6% των γυναικών.

Μετά την παράθεση των χρήσιμων στατιστικών στοιχείων για την ομοφυλοφιλία και την αμφιφυλοφιλία και την υπενθύμιση οτι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί για την Ψυχιατρική σεξουαλική παρέκκλιση, ας πάμε στις πραγματικές παρεκκλίσεις.
Οι σεξουαλικές διαταραχές γενικά, περιλαμβάνουν τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, όπου η λειτουργικότητα είναι διαταραγμένη (π.χ. ανοργασμία, διαταραχή στύσης) και τις σεξουαλικές παρεκκλίσεις, όπου ενώ η λειτουργικότητα είναι φυσιολογική, το αντικείμενο του πόθου δεν είναι ο ερωτικός σύντροφος, αλλά ασυνήθιστες πρακτικές και φαντασιώσεις (παραφιλίες). Οι σεξουαλικές παρεκκλίσεις παλιότερα ονομάζονταν σεξουαλικές διαστροφές.
Το Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV) μας δίνει τις κατηγορίες και τους ορισμούς:
1.Φετιχισμός (αντικειμενοφιλία): η χρησιμοποίηση κάποιου άψυχου αντικειμένου για την επίτευξη σεξουαλικής διέγερσης και ικανοποίησης (π.χ. ενδύματα ή υποδήματα, πλαστικά λαστιχένια ή δερμάτινα αντικείμενα). Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται απλά για να επαυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση που επιτυγχάνεται με συνηθισμένους τρόπους (π.χ. όταν ο/η σύντροφος φορά ένα συγκεκριμένο ρούχο). Παραλλαγή αποτελεί η φετιχιστική παρενδυσία (το ντύσιμο με ρούχα του αντίθετου φύλου με στόχου τη σεξουαλική διέγερση και τη δημιουργία εικόνας ατόμου του αντίθετου φύλου).
2.Επιδειξιομανία: η υποτροπιάζουσα ή επίμονη τάση του ατόμου να εκθέτει τα γεννητικά του όργανα σε ξένους (συνήθως του αντίθετου φύλου) ή σε άτομα σε δημόσιους χώρους, χωρίς να προκαλεί ή να στοχεύει σε στενότερη επαφή. Συνήθως, αλλά όχι πάντοτε υπάρχει σεξουαλική διέγερση κατά το χρόνο της έκθεσης και η πράξη συχνά ακολουθείται από αυνανισμό.
3.Ηδονοβλεψία: η υποτροπιάζουσα και επίμονη τάση του ατόμου να παρακολουθεί ερωτικές περιπτύξεις άλλων ατόμων, ή άλλη συναφή συμπεριφορά όπως το γδύσιμο, εν αγνοία των άλλων ατόμων. Ο ηδονοβλεψίας διεγείρεται σεξουαλικά και συνήθως αυτοϊκανοποιείται.
4.Παιδοφιλία: η σεξουαλική προτίμηση για παιδιά, αγόρια, κορίτσια ή και τα δύο, προεφηβικής ή πρώιμης εφηβικής ηλικίας.
5.Σαδομαζοχισμός: η προτίμηση για τις σεξουαλικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν πρόκληση πόνου, εξευτελισμούς ή υποδούλωση. Αν το άτομο προτιμά να είναι ο δέκτης μιας τέτοιας συμπεριφοράς, τότε η διαταραχή ονομάζεται μαζοχισμός. Στην αντίθετη περίπτωση ονομάζεται σαδισμός. Συχνά ένα άτομο διεγείρεται σεξουαλικά τόσο από σαδιστικές όσο και από μαζοχιστικές δραστηριότητες.
6.Λοιπές σεξουαλικές παρεκκλίσεις: η τηλεφωνική κοπρολαλία, η εφαψιομανία, η ζωοφιλία, η υποξιφιλία (ασφυξιοφιλία), η εφαψιομανία, η νεκροφιλία, η κοπροφιλία, η ουροφιλία, η κλυσμαφιλία. Στην υποξιφιλία υπάρχει σεξουαλική διέγερση με στέρηση οξυγόνου. Πρόκειται για επικίνδυνη σεξουαλική πρακτική και πρόσφατο είναι το δυσάρεστο περιστατικό του εφήβου στη Βόρειο Ελλάδα.
Ορισμένες φορές εμφανίζονται περισσότερες από μια σεξουαλικές παρεκκλίσεις σε ένα άτομο, χωρίς καμμιά να είναι η κύρια.

Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός οτι για να επιβεβαιωθεί η σεξουαλική παρέκκλιση και να θεωρηθεί ψυχιατρική πάθηση που απαιτεί θεραπεία, απαιτούνται δύο απαραιτητες προϋποθέσεις:
α.Να διαρκεί για περισσότερο από 6 μήνες
β.Να προκαλεί σοβαρή δυσφορία ή διαταραχή στη κοινωνική και επαγγελματική ζωή ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου, λόγω των φαντασιώσεων, των παρορμήσεων και της συμπεριφοράς.
Αν το β δεν υφίσταται, τότε μιλούμε για απλή παραλλαγή της σεξουαλικής συμπεριφοράς και όχι για σεξουαλική παρέκκλιση!

Οι σεξουαλικές παρεκλίσεις αφορούν κυρίως τους άνδρες, αλλά όχι μόνο αυτούς (τους λόγους θα εξηγήσουμε στη συνέχεια). Η ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης & Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης μας δίνει ενδιαφέροντα στοιχεία κυρίως για τα ποσοστά των σεξουαλικών παραλλαγών (και όχι απαραίτητα των παρεκκλίσεων) στο γενικό πληθυσμό.
Για την ηδονοβλεψία, το σεξουαλικό ενδιαφέρον για παρακολούθηση γυμνής γυναίκας ή άνδρα δεν θα πρέπει να θεωρείται παρέκκλιση, αφού πρόκειται για ένα αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι της σεξουαλικής διεργασίας. Έρευνα σε γενικό πληθυσμό έδειξε ότι το 50% των ανδρών έχουν τη φαντασίωση να παρακολουθούν άλλους σε σεξουαλική δράση (Crepault & Couture, 1980). Άλλη έρευνα σε άρρενες μαθητές κολλεγίου έδειξε ότι το 53% είχε κάποιο ηδονοβλεπτικό ενδιαφέρον και το 42% κάποια ηδονοβλεπτική δραστηριότητα (Templeman & Stinnett, 1991). Έχοντας υπόψιν την ήπια μορφή με την οποία εμφανίζεται η σεξουαλική διαστροφή στις γυναίκες, καθώς και την πολιτισμική ανοχή στα γυναικεία ισοδύναμα των παραφιλικών δραστηριοτήτων, ο Meyer (1995, σελ. 1346), υποστήριξε χαρακτηριστικά ότι, "εάν ένας άνδρας σταματήσει σε ένα παράθυρο για να παρακολουθήσει μία γυναίκα να γδύνεται, θα συλληφθεί για ηδονοβλεψία, ενώ αν μία γυναίκα κάνει το ίδιο για να παρακολουθήσει έναν άνδρα να γδύνεται, τότε ο άνδρας θα συλληφθεί σαν επιδειξίας"!
Για τον μαζοχισμό μετά από ανασκόπηση αρκετών ερευνών, ο Baumeister (1989) υπολόγισε ότι 5-10% του πληθυσμού έχει εμπλακεί σε κάποια μορφή μαζοχιστικού σεξουαλικού παιγνιδιού, και τουλάχιστον διπλάσιοι έχουν παρόμοιες φαντασιώσεις. Υπολογίζεται όμως ότι το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιεί τον μαζοχισμό σαν αποκλειστική πηγή σεξουαλικής ευχαρίστησης δεν ξεπερνά το 1%. Το 1926 ο Sadger παρατήρησε μία συχνή σύνδεση μεταξύ ομοφυλοφιλίας και μαζοχισμού. Το 1977 ο Spengler διαπίστωσε οτι το 38% των αποκλειστικώς ομοφυλόφιλων είναι σαδομαζοχιστές.
Για τον σαδισμό ο Κίνσευ με τους συνεργάτες του (1953), βρήκαν ότι το 3-12% των γυναικών και το 10-20% των ανδρών δείχνουν να διεγείρονται σε σαδομαζοχιστικού τύπου διηγήσεις. Οι Crepault & Couture (1980), μελετώντας άνδρες γενικού πληθυσμού βρήκαν ότι το 15% είχαν φαντασιώσεις κακοποίησης γυναίκας και το 10,7% φαντασιώσεις να χτυπούν γυναίκα. Οι Arndt et al (1985), βρήκαν ότι το ένα τρίτο των γυναικών και το ήμισυ των ανδρών είχαν σεξουαλικές φαντασιώσεις να δένουν τον/την σύντροφό τους, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν αυτές οι συμπεριφορές αφορούν προτίμηση ή απλώς είναι μέρος ενός σεξουαλικού ρεπερτορίου δραστηριοτήτων που συμβαίνουν ενίοτε. Επιπλέον, βρέθηκε ότι το 5% των ανδρών και το 2% των γυναικών ανέφεραν ότι έπαιρναν σεξουαλική ικανοποίηση προκαλώντας πόνο (Hunt, 1974).
Για τον φετιχισμό ο Ψυχίατρος Ορέστης Γιωτάκος μας ενημερώνει οτι οι Gosselin & Wilson (1980), βρήκαν ότι φετιχιστικές φαντασιώσεις υπήρχαν στο 18% των φυσιολογικών ατόμων και στο 60% περίπου του δείγματος των παραφιλικών, ως συνυπάρχουσα παρέκκλιση.
Αν για το σαδομαζοχισμό και τον φετιχισμό υπάρχει ανοχή και αποδοχή της σεξουαλικής διαφορετικότητας, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο για άλλες παραφιλίες στις οποίες καταπατούνται στοιχειώδη δικαιώματα και διαπράτονται αδικήματα όπως στην παιδοφιλία για την οποία σημαντικά συμπεράσματα βγαίνουν από την παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Geneva, 2002), η παιδική σεξουαλική κακοποίηση αφορά το 10-25% των κοριτσιών και το 5-10% των αγοριών! Σεξουαλικές φαντασιώσεις που περιλαμβάνουν παιδιά δηλώνει το 4-9% των ανδρών!
Όμως για την ολοκληρωμένη μελέτη των σεξουαλικών παρεκκλίσεων η Ψυχιατρική δεν μας καλύπτει πλήρως...

(τα τελικά συμπεράσματα στο τρίτο και τελευταίο μέρος)

8 σχόλια:

Anilikos είπε...

Τα θερμά μου συγχαρητήρια για τη συγκέντρωση αυτών των πληροφοριών. Κάποια στιγμή το είχα στο πρόγραμμα να το κάνω κι εγώ.

g for george είπε...

Πολύ καλά και τα δύο μέρη, μπράβο.

Παντελής Οικονόμου είπε...

Φίλοι anilike και g for george, σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια.

iQfish είπε...

Επίσης αν δεν έχεις δει το " KINSEY"
με τον Liam Neeson , δες το ...

Περιμένουμε την συνέχεια..

Ευγε ..

Παντελής Οικονόμου είπε...

Φίλε iqfish σε ευχαριστώ. Έχω υπ'όψην μου την ταινία, αλλά δεν την έχω δεί. Θα την προγραμματίσω για το Σαββατοκύριακο.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ, πολύ καλή δουλειά. Περιμένουμε με ανυπομονησία το τρίτο.

Υ.Γ. Το σχόλιό μου στο μερος 1ο δεν αφορούσε την "αγωνία" μου να δω σε blogroll το δικό μου blog κλπ. Αλλά γιατί νομίζω πως τέτοια εξαιρετική δουλειά αξίζει περισσότερη επικοινώνηση και μεγαλύτερη προβλή. Αυτά προς αποφυγή παρεξηγήσεων.

Παντελής Οικονόμου είπε...

Φίλε evangele σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Δεν υπάρχει παρεξήγηση, γιατί είχα καταλάβει το σκεπτικό σου από το προηγούμενο μήνυμά σου. Θα φτιάξω το blogroll μέσα στον επόμενο μήνα.

Ανώνυμος είπε...

Επειδή είδα φωτογραφία του ..Καρπαθίου, που λέγεται ότι είναι ψυχίατρος και θεωρεί αρρώστια την ομοφυλοφυλία, τον παρακαλώ πολύ να ανοίξει το παγκοσμίως αποδεκτό διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM-IV (βλ. παρακάτω) και να μας πει σε ποιά σελίδα η ομοφυλοφυλία χαρακτηρίζεται ως αρρώστια ή διαταραχή. Αυτό που θα διαβάσει... δεν θα του αρέσει.
..............
Εκτός αν έχει ο ίδιος κάποιο διαγνωστικό εγχειρίδιο του ... Μωϋσή!

Homosexuality and DSM-IV (=Διεθνώς αποδεκτό διαγνωστικό εγχειρίδιο)

Q. Do you have any information on how homosexuality was eliminated from the DSM-IV vs DSM-III? Is there an established revision procedure whereby disorders are either included or excluded in new editions? If so, is there a way to determine whether that procedure was followed in the revision work that excluded homosexuality in the current fourth edition?

A. The issue of whether homosexuality is a disease has been one of the more controversial matters that has faced the framers of the various DSMs over the last few decades. The very first edition of the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-I) classified homosexuality as a sexual deviation, as did DSM-II in 1968. However, in December of 1973, the DSM-II was modified by the Board of Trustees of the American Psychiatric Association (APA), who voted to eliminate the general category of homosexuality, and replace it with sexual orientation disturbance.

As Dr. Jon Meyer notes (see Comprehensive Textbook of Psychiatry, 4th ed., eds. Kaplan & Sadock), "...this change reflected the point of view that homosexuality was to be considered a mental disorder only if it was subjectively disturbing to the individual. The decision of the APA Board...took place in the context of new sociological data, biological inferences, and de-emphasis of psychoanalytic observations. It also took place in an atmosphere of confrontation. Beginning in 1970, various gay activist groups demonstrated....at APA meetings. At issue was the conceptualization of homosexuality as an illness..."

The DSM-III committee and subcommittee charged with drafting the new manual (1976-78) settled on the diagnosis of ego-dystonic homosexuality, which, according to Meyer, "...represented a compromise between those individuals whose clinical experience, interpretation of the data, and, perhaps, biases, led them to the conviction that homosexuality was a normal variant of sexual expression..." By the time DSM-III-R (revised version of DSM-III) came out in 1987, the tide had shifted again. The category of ego-dystonic homosexuality was eliminated. As DSM-III-R itself stated, "...the diagnosis...has rarely been used clinically, and there have been only a few articles in the scientific literature that use the concept..."
However, one could use the category of sexual disorder not otherwise specified to include cases that previously would have been called ego-dystonic homosexuality. Our present DSM-IV does not include homosexuality per se as a disorder, but still permits the diagnosis of "Sexual Disorder Not Otherwise Specified" for someone with "...persistent and marked distress about sexual orientation".
For details on how the DSM-IV committees made their decisions, I suggest you get hold of a copy of the actual manual, and read the detailed description on p. xx in the introduction. I think it's fair to say that DSM-IV was more reliant on empirical data, and less on political considerations, than were some earlier DSMs. You may also want to see the article by Bayer & Spitzer in which edited correspondence by the DSM-III framers is presented on the issue of homosexuality (J Hist Behav Sci 18:32, 1982).

Other Resources:
• More Sexual Issues Information
May 2001 (Πηγή: http://www.healthieryou.com/mhexpert/exp1052101c.html )